Γνωρίζουμε ότι το νομοθετικό καθεστώς των Σχολικών Επιτροπών είναι εξαιρετικά «ομιχλώδες» και ασαφές σε πολλά σημεία. Το γεγονός αυτό οδηγεί πολλές φορές σε διαφορετικές απόψεις μεταξύ των φορέων αλλά και των υπαλλήλων, αιρετών και διευθυντών των σχολείων. Παρακάτω
γίνεται προσπάθεια να δοθεί με βάση τις ισχύουσες διατάξεις του Νόμου τεκμηριωμένη απάντηση σε δύο από τα πολλά ερωτήματα που προκύπτουν στα πλαίσια λειτουργίας των Σχολικών Επιτροπών.
Ερώτηση:
Καταρτίζουν οι Σχολικές Επιτροπές Δημόσιες Συμβάσεις ;
Απάντηση:
Το ερώτημα που συχνά ανακύπτει κατά τη σύναψη από τις Σχολικές Επιτροπές στα πλαίσια των κατά Νόμο αρμοδιοτήτων τους διαφόρων ειδών συμβάσεων (έργων, προμηθειών και υπηρεσιών) είναι εάν κατά τη σύναψη των συμβάσεων αυτών θα πρέπει να εφαρμόζονται οι διατάξεις του Ν. 4412/2016 για τις δημόσιες συμβάσεις και συνακόλουθα εάν υφίσταται υποχρέωση ανάρτησης των συμβάσεων αυτών στο ΚΗΜΔΗΣ (Κεντρικό Ηλεκτρονικό Μητρώο Δημοσίων Συμβάσεων).
Οι διατάξεις του Ν. 4412/2016 (Βιβλίο I, άρθρα 3 έως 221) θεσπίζουν κανόνες για τις διαδικασίες προγραμματισμού και σύναψης συμβάσεων και διαγωνισμών μελετών που πραγματοποιούνται από αναθέτουσες αρχές, ανεξαρτήτως εκτιμώμενης αξίας αυτών (άρθρο 3 παρ.1 του Ν.4412/2016).
Ως «αναθέτουσες αρχές» νοούνται:
- το κράτος,
- οι αρχές τοπικής αυτοδιοίκησης,
- οι οργανισμοί δημοσίου δικαίου
- ή οι ενώσεις μιας ή περισσότερων από αυτές τις αρχές ή ενός ή περισσότερων από αυτούς τους οργανισμούς δημοσίου δικαίου [...]. (άρθρο 2 παρ. 1 περιπτ. 1α του Ν.4412/2016).
«Οργανισμοί δημοσίου δικαίου» νοούνται οι οργανισμοί που έχουν όλα τα ακόλουθα χαρακτηριστικά:
α) έχουν συσταθεί για το συγκεκριμένο σκοπό της κάλυψης αναγκών γενικού συμφέροντος, που δεν έχουν βιομηχανικό ή εμπορικό χαρακτήρα,
β) έχουν νομική προσωπικότητα και
γ) χρηματοδοτούνται, κατά το μεγαλύτερο μέρος, από τις κρατικές αρχές, τις αρχές τοπικής αυτοδιοίκησης ή άλλους οργανισμούς δημοσίου δικαίου ή η διαχείριση των οποίων υπόκειται σε έλεγχο ασκούμενο από τους οργανισμούς αυτούς ή έχουν διοικητικό, διευθυντικό ή εποπτικό συμβούλιο, του οποίου περισσότερο από το ήμισυ των μελών διορίζεται από τις κρατικές αρχές, τις αρχές τοπικής αυτοδιοίκησης ή από άλλους οργανισμούς δημοσίου δικαίου, (άρθρο 2 παρ. 1 περιπτ. 4 του Ν.4412/2016).
Τα υπό α και β προαναφερόμενα χαρακτηριστικά αποδεδειγμένα υφίστανται στις σχολικές επιτροπές, καθώς αποτελούν ΝΠΔΔ (έχουν δηλαδή νομική προσωπικότητα) και σκοπός τους είναι η στήριξη της διοικητικής λειτουργίας των σχολικών μονάδων, που βρίσκονται στα διοικητικά όρια του Δήμου (άρθρο 243 παρ.1 του Ν.3463/2006). Για δε το τρίτο από τα ως άνω χαρακτηριστικά, η διάταξη του άρθρου 240 του Ν.3463/2006 ορίζει ότι η σχολική επιτροπή αποτελείται από 5 έως 15 μέλη, τα οποία μαζί με τους αναπληρωτές τους ορίζονται από το δημοτικό συμβούλιο, αλλά φυσικά στη συντριπτική πλειοψηφία τους χρηματοδοτούνται, κατά το μεγαλύτερο μέρος, από τις κρατικές αρχές και τους ΟΤΑ. Συνεπώς, πληρούνται και οι τρεις ανωτέρω προϋποθέσεις χαρακτηρισμού των σχολικών επιτροπών ως οργανισμών δημοσίου δικαίου.
Επιπλέον, ουδεμία ειδικώτερη διάταξη Νόμου υφίσταται που να εξαιρεί ρητά τις σχολικές επιτροπές από το πεδίο εφαρμογής του Ν.4412/2016 για τις δημόσιες συμβάσεις.
Συνεπώς, οι σχολικές επιτροπές, ως οργανισμοί δημοσίου δικαίου, καταρτίζουν δημόσιες συμβάσεις οι οποίες εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του Ν.4412/2016, άρα και στην υποχρέωση ανάρτησης αυτών στο ΚΗΜΔΗΣ (άρθρο 38).
Ερώτηση:
Εξακολουθούν να ισχύουν οι διατάξεις που επιτρέπουν στους Διευθυντές των σχολικών μονάδων να προβαίνουν σε δαπάνες έως ενός ορισμένου ποσού;
Απάντηση:
Σύμφωνα με το άρθρο 3 παράγραφος 8 της Υπουργικής Απόφασης ΥΠΕΣΑΔΗΜ 8440/24.02.2011 (ΦΕΚ 318/25.02.2011 τεύχος Β') με απόφαση της Σχολικής Επιτροπής προσδιορίζεται το ποσό που τίθεται στη διάθεση κάθε διευθυντή σχολείου για την αντιμετώπιση λειτουργικών αναγκών των σχολικών μονάδων. Το ποσό αυτό κατατίθεται σε τραπεζικό λογαριασμό στο όνομα της σχολικής επιτροπής με προσθήκη του ονόματος της αντίστοιχης σχολικής μονάδας. Ο πρόεδρος της Σχολικής Επιτροπής εξουσιοδοτεί το Διευθυντή που μπορεί να αναλαμβάνει χρήματα από τον τραπεζικό λογαριασμό. Επιπλέον για την αντιμετώπιση αμέσων δαπανών επιτρέπεται η διατήρηση από τον Διευθυντή σχολείου μετρητών μέχρι 500 ευρώ. Στην περίπτωση που πρόκειται για συγκρότημα σχολείου επιτρέπεται η διατήρηση ποσού μέχρι 1.000 ευρώ. Τέλος, κάθε ανάληψη από τις καταθέσεις της Σχολικής Επιτροπής ενεργείται από τον πρόεδρο αυτών ή άλλο εξουσιοδοτημένο όργανο.
Η προαναφερόμενη διάταξη παραμένει σε ισχύ και δεν έχει καταργηθεί. Δεν έρχεται δε σε αντίθεση με τις διατάξεις του Ν. 4412/2016, ο οποίος δεν αναφέρεται σε αρμοδιότητες οργάνων, ειδικά για κάθε φορέα, αλλά παραπέμπει στις διατάξεις που αφορούν τον κάθε φορέα.
Σημείωση : Σύμφωνα με το άρθρο 5 παράγραφος 11 του Ν.1894/1990 οι σχολικές επιτροπές της παρ.8 του παρόντος άρθρου εξαιρούνται της υποχρέωσης εφαρμογής των διατάξεων του ΝΔ 496/1974 "περί λογιστικού Ν.Π.Δ.Δ.". Ο τρόπος και η διαδικασία πραγματοποίησης, δικαιολόγησης, ελέγχου και απόδοσης των κάθε είδους εσόδων και εξόδων των οργάνων αυτών καθορίζονται, κατ' απόκλιση των διατάξεων του ΠΔ 76/1985, με κοινή απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών, Οικονομικών και Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων, η οποία δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.
Σύμφωνα με το άρθρο 3 παράγραφος 1 της Υπουργικής Απόφασης ΥΠΕΣΑΔΗΜ υπ' αριθ. 8440/24.02.2011 Οι Σχολικές Επιτροπές δεν εφαρμόζουν τις διατάξεις του ΒΔ/15.6.1959 «Περί οικονομικής διοικήσεως και λογιστικού των δήμων και κοινοτήτων», όπως ισχύει καθώς και του ΝΔ 496/1974 και δεν υποχρεούνται σε σύνταξη προϋπολογισμού."
Στις ανωτέρω διατάξεις, οι οποίες εξαιρούν τις Σχολικές Επιτροπές από τις διατάξεις της οικονομικής διοικήσεως των Δήμων, εδράζεται η άποψη ότι οι τελευταίες δεν εμπίπτουν σχεδόν σε καμία άλλη διάταξη που αφορά τους ΟΤΑ, συμπεριλαμβανομένων και των δημοσίων συμβάσεων.
H παραπάνω προσέγγιση ωστόσο με τη συγκεκριμένη επιχειρηματολογία έρχεται να εκφράσει μια διαφορετική άποψη καθώς και να επισημάνει την ανάγκη να αλλάξει το υφιστάμενο νομικό καθεστώς που διέπει τις Σχολικές Επιτροπές και το οποίο δημιουργεί μεγάλα προβλήματα ερμηνείας και λειτουργίας στα νομικά αυτά πρόσωπα.
Ένα άρθρο από τους "Γονέων Δράσεις"
